Na ziemiach polskich - na obszarze z którego wywodzi się lwia część dzisiejszego społeczeństwa polskiego - car Aleksander II wydał dekret z dnia 2 marca 1864 roku o uwłaszczeniu chłopów w Królestwie Polskim. Zgodnie z dekretem właściciele ziemscy nie mieli już prawa dysponować chłopami, karać ich, czy przesiedlać. Chłopi zaś mogli nabywać ziemię na własność i otrzymywali nadziały gruntowe za część nominalnej ich wartości i na wieloletnie raty.

2 marca 1864 roku jest więc oficjalną datą kiedy polscy chłopi przestali faktycznie być niewolnikami we własnym kraju, niewolnikami swoich panów, feudałów, możnych rodów z olbrzymimi posiadłościami wielkości województw, jak Potoccy, Braniccy, Zamoyscy i wielu innych.

Cytat: "Sięgając do lat sprzed I Rzeczypospolitej, można bez trudu wykazać, że szlachta nasza była historycznym zaczynem narodu polskiego. Mówiło się zresztą o niej: naród szlachecki. Bo w XV-XVII w. mieszczanie w I Rzeczypospolitej to byli głownie Żydzi i Niemcy. A nasi chłopi, niepiśmienni i przywiązani do ziemi swego pana, żyli bez mała jako niewolnicy. Jeszcze w 1863 r. (wg znanej klasyki): "Włościanin do jednej z dziur zaciągnął nad wieczorem trupa powstańca i zwłoki konia obdartego ze skóry. Zepchnął je pospołu do jednego lochu ....Tak bez wiedzy i woli zemściwszy się za wielowieczne niewolnictwo, za szerzenie ciemnoty, za wyzysk, za hańbę i za cierpienie ludu, szedł ku domowi z odkrytą głową i z modlitwą na ustach. ... Głęboko, prawdziwie z całej duszy wielbił Boga za to, że w bezgranicznym miłosierdziu swoim zesłał mu tyle żelastwa i rzemienia"...

Janusz Błaszczyk

„Walka powstańcza” – Michał Elwiro Andriolli

Artur Grottger, Bitwa, grafika z cyklu Polonia, 1863

http://pl.wikipedia.org/wiki/Powstanie_styczniowe